iTest қолданбасын жүктеп алу
Мектеп емтихандарына ыңғайлырақ форматта дайындалыңыз
Алгебралық өрнекті ықшамдау
Екі өрнектегі әріптердің қабылдайтын мәндерінің кез келгенінде өрнектердің сәйкес мәндері тең болса, онда мұндай өрнектер теңбе-тең өрнектер деп аталады.
Өрнекті оған тең өрнекпен алмастыруды – өрнекті түрлендіру деп атайды.
Мысалы, 2 + 5a – 3 = 5a + (2 – 3) = 5a – 1.
Өрнекті түрлендіргенде қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін пайдаланып, қосылғыштардың орындарын ауыстырып, топтауға болады.
Мысалы, 4 + a – 9 – b = (4 – 9) + a – b = –5 + a – b = a – b – 5.
Көбейтудің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін пайдаланып өрнектерді түрлендіруге болады.
Мысалы, 8n · (–0,7m) · 3k = 8 · (–0,7) · 3mnk = –16,8mnk.
Егер алгебралық өрнек бөлшекпен берілсе, бөлшекті бірдей көбейткішке қысқартуға болады.
Мысалы, \({4ab\over3bc}={4a\over 3c}; \, {3xy\over 8x}={3y\over8}\).
-
Өрнек құрыңыз.
Турист автобуспен а \(\frac{км}{сағ}\) жылдамдықпен 3 сағат жүрген соң, b \(\frac{км}{сағ}\) жылдамдықпен 2 сағат жаяу жүрді. Турист қанша жол жүрген?
-
Өрнектеп жазыңыз.
n-нан басталған тізбектес үш натурал санның қосындысы.
-
Алгебралық қосындыны орындаңыз.
\(y+{1\over9}-y+2{2\over9}-y+{2\over3}\)
-
Өрнектің мәнін табыңыз.
\({5\over12}\cdot4(-a)-{1\over15}b\) , мұндағы а = 4, b = 5.
-
\(a\cdot b=-8\) болса, \((-a\cdot5)\cdot(-b\cdot(-2))\) есептеңіз.
-
Бөлшекті қысқартыңыз.
\(9ab\over21abc\)
-
Өрнекті ықшамдаңыз.
\(-{4\over9}x\cdot(-{3\over8}y)\cdot(-6z)\)
-
Өрнекті ықшамдаңыз.
\({5\over9}\cdot(-n)\cdot{3\over5}\)
-
Бөлуді орындаңыз.
\({5x-3\over2}:{3-5x\over7}\)
-
Өрнекті ықшамдаңыз:\(-{5\over6}a\cdot(-{4\over5}b)\cdot{3\over8}\)