+7 (727) 344 95 95
Толық ҰБТ тапсыру
Қазақша

iTest қолданбасын жүктеп алу

Мектеп емтихандарына ыңғайлырақ форматта дайындалыңыз

logo-device logotype logotype-float

Электростатикалық өрістегі өткізгіштер мен диэлектриктер
Алдыңғы конспект Келесі конспект
Конспект

Өткізгіштер – электр тогын өткізетін және еркін (бос) зарядтары (электрондар, иондары) бар заттар. Бұларға металдар жатады.

 

Өткізгіш ішіндегі электрондарға \(F=eE_0\)күш әсер еткендіктен − \(\vec{E}\ '=\vec{E}_0\) тең болғанша қысқа мерзімді ток пайда болады.

\(\vec{E}_0\)сыртқы өріс кернеулігі, \(\vec{E}\ '\) зарядтардың қайта бөлініп орналасуы кезінде туатын кернеулік.

 

 

Диэлектрик - электр тогын өткізбейтін, байланысқан зарядтары бар заттар. Бейтарап атомдардағы электр зарядтары (зарядталған бөлшектер: электрондар мен ядролар) бір-бірімен байланысқан болады да, заттың бүкіл көлемінде, өткізгіштердегі еркін зарядтар сияқты өріс әсерінен орын ауыстыра алмайды.

 

Полярлы диэлектриктер Полярсыз диэлектриктер

 

Электр өрісінде диполдар
күш сызықтары бойымен бағдарланады.

Диэлектриктер поляризацияланады.

Байланысқан зарядтар
диэлектрик ішінде сыртқы
электр өрісін әлсірететін
өріс туғызады.

Күш сызықтардың бойымен бағдарланған дипольдар түзіледі. Диэлектриктер поляризацияланады

 

\((\vec{E}\ '\uparrow\downarrow\vec{E}_0)\) ішкі \((\vec{E}\ ')\) өріс тудырады \((\vec{E}\ '\uparrow\downarrow\vec{E}_0)\) өткізгіш ішінде өріс әлсірейді.

Заттың диэлектрик өтімділігі

 

\(\varepsilon=\frac{\vec{E}_{вак}}{\vec{E}_{орт}}\)

\(\vec{E}_{вак}\)-вакуумдегі электр өрісінің

кернеулігі

\(\vec{E}_{орт}\) диэлектрик ішіндегі электр

өрісінің кернеулігі.

Диэлектрик ішінде электр өрісінің

кернеулігі қанша есе азайғанын көрсетеді.

 



Сұрақтар

  1. Сұйық диэлектриктегі \(4\) нКл зарядтан \(3\) см қашықтықтағы  өрістің кернеулігі \(20\) кВ/м. Диэлектриктің диэлектрлік өтімділігі

    \((k=9\cdot10^9\) Н·м\(^2\)/Кл\(^2)\)

  2. Радиусы \(3\) см металл шарға \(16\) нКл заряд берілген. Шар бетіндегі зарядтың тығыздығы және шардың центрінен \(2\) см қашықтықтағы нүктедегі өріс кернеулігі

  3. Егер зарядталған шексіз пластина бетіндегі зарядтың беттік тығыздығы \(354\) нКл/м\(^2\)-қа тең болса, онда пластина өрісінің кернеулігі

    \((\varepsilon_0=8,85\cdot10^{-12}\) Ф/м\()\)

  4. Екі өткізгіш берілген: біріншісінің заряды екіншісіне қарағанда аз, бірақ потенциалы жоғары. Өткізгіштерді түйістіргенде электр зарядтары қай бағытта жылжиды?

Қате туралы хабарландыру