+7 (727) 344 95 95
Толық ҰБТ тапсыру
Қазақша

iTest қолданбасын жүктеп алу

Мектеп емтихандарына ыңғайлырақ форматта дайындалыңыз

logo-device logotype logotype-float

Мыс – тас ғасыры (энеолит)
Алдыңғы конспект Келесі конспект
Конспект

 

Энеолит (мыс-тас) дәуірі б.з.б. 3000-2800 жылдар аралығын қамтиды. (2011 жылғы баспада энеолит б.з.б. 3000-1800 жылдар деп көрсетілген). Бұдан 7 мың жыл бұрын адамдар мыс өңдеуді үйреніп, мыстан жасалған құралдар өндіріске енгізілді. Бірақ металл тас құралдар қолданыстан мүлдем шығарылып тасталған жоқ. Қазақстан аумағында мыс-тас ғасырындағы екі тұрақ зерттелді. Ол энеолиттік ескерткіштер: Ботай (Солтүстік Қазақстан) және Шебір (Маңғыстау) тұрақтары.

Энеолит дәуіріндегі ерекше ескерткіш – Солтүстік Қазақстандағы Ботай тұрағы (б.з.б. 3-2 мың жылдық). Ол 15 гектар жерді алып жатыр. Тұрақтан қабырғалары жануарлар терісімен қапталған 158 үйдің орны табылды. Жылқы сүйектері көп табылды. Ботайлықтар жылқыны қолға үйреткен. Сонымен бірге бұлан, елік, аю, ит, қабанның сүйектері де кездеседі. Тұрақтан садақ ұштары, найзалар, балталар, пышақтар, ине мен біздер табылған.

Маңғыстау жеріндегі Шебір тұрағынан саз балшықтан жасалған, түбі жұмыртқа тәрізді ыдыстар табылды. Ыдыстар тарақ тісі секілді өрнекпен әшекейленген. Шебірліктер теңіз моллюскаларының қабықтарынан моншақ жасаған. Олар негізінен аң аулаумен айналысқан.

Энеолит дәуірінде қоғамда екі ірі өзгеріс орын алды. Еңбек бөлінісі пайда болды және аталық ру үстемдігі қалыптасты. Ең алғашқы ірі қоғамдық еңбек бөлінісі – шаруашылықтың егіншілік пен мал шаруашылығы болып бөлінуі. Бірыңғай егіншілікпен айналысатын тайпалар әлі қалыптаспады. Себебі теселі егіншілік адамдарды тамақпен толық қамтамасыз ете алмады. Мал бағу егіншілікке қарағанда өнімді көп берді.

 



Сұрақтар

  1. Мыс-тас ғасыры қамтыған уақыт

  2. Шебір тұрағы табылған жер

  3. Энеолит дәуіріндегі ірі өзгерістер

  4. Энеолиттік тұрақтар

  5. Ежелгі адам металдан жасалған құралдарды игере бастады

  6. Энеолит кезеңінің ерекше ескерткіші

  7. Теңіз моллюскаларынан жасалған моншақтар табылған энеолиттік тұрақ

  8. Энеолит дәуірінде қайтыс болған адамды

  9. Аталық ру орнай бастады

  10. Солтүстік Қазақстаннан табылған энеолит дәуіріне жататын Ботай тұрағының алып жатқан жер көлемі

  11. Энеолит кезеңіне жататын Ботай тұрағының мерзімі

  12. Энеолит кезеңіне жататын Ботай ескерткіші табылған өңірі

  13. Қазақстан аумағындағы энеолит дәуірі мәдениетінің екінші аймағындағы (Маңғыстау өңіріндегі) тұрақ(-тар)

  14. Мыс-тас дәуірі қоғамында қандай ірі өзгеріс орын алды?

  15. Қазақстан аумағындағы энеолит дәуірінің тұрақтары

Қате туралы хабарландыру