9-нұсқа

Карбон қышқылдары

Осы белгісіз қышқылды қанттың ыдырау өнімдері арасында 1844 жылы Йохан Готтлиб алғаш тапқан. Бұл қышқыл бір негізді. Оның молекула тізбегі ашық. Осы қасиеттердің  бәрі майларға, балауыздарға, жануарлардың майларына кіретін қышқылдарға тән. Сондықтан оларды майлы деп атайды. Бұл қышқылдың май қышқылдары тобындағы ең кіші молекулалық массасы  бар, ол 74-ке тең. Бұл қышқыл «май қышқылдарының арасындағы алғашқысы» болып табылды және оның атауы грек тілінен аударылғанда соны білдіреді. Оны метилсірке деп те атайды. 

Белгісіз қышқыл каустикалық, түссіз, өткір иісі бар сұйықтық, улы емес, суда ериді. Бұл қышқылдың кейбір бактериялар мен көгерудің көбеюі мен дамуына жол бермеу қабілеті оны тамақ өнеркәсібінде қолдануына негіз болады. Осы қышқыл таза түрінде тек жануарлар азығын өндіруде қолданылады. Адамға арналған тағамдық өнімдерде, бұл затты кальций немесе натрий тұзы түрінде ғана қолдануға болады, бұл тағамдық қоспа-консервант E280 деп аталады.

Құрамында осы қоспасы бар тағамдарға нан және нан өнімдері жатады. Сонымен қатар, E280 тасымалдау кезінде сарысуды сақтау үшін қолданыла алады.

Propionibacterium  бактериялары осы қышқылды анаэробты метаболизмнің соңғы өнімі ретінде өндіреді. Бұл бактериялар күйіс қайыратын жануарлардың асқазандарында жиі кездеседі және ішінара олардың белсенділігіне байланысты Швейцария ірімшігінің өзіндік дәмі бар.

Бұл реагент кейбір бактерияларды өлтіреді, сондықтан олар тек тамақпен ғана емес, сонымен қатар адам терісіндегі безеулерге  қарсы күресу үшін қолданылады. Косметикалық мақсатта әлсіз қышқыл ерітінділері безеу үшін де қолданылады. Реагенттің көмегімен сіз бактеорияларды ғана емес, жағымсыз иісті де жоюға болады. Сондықтан қышқыл парфюмерияда, дезодоранттардың, үйге арналған спрейлердің құрамына  кіреді. Бұл қышқылдың метанолмен қосылысы  метил пропионат-тағам өнеркәсібіндегі хош иістендіргіш түзеді. Осы қышқыл кейбір анальгетиктер, қабынуға қарсы препараттардың бөлігі болуы мүмкін (мысалы, «Ибупрофен»).