Толық ҰБТ тапсыру
Қазақша

iTest қолданбасын жүктеп алу

Мектеп емтихандарына ыңғайлырақ форматта дайындалыңыз

Атом ядросының құрылысы

Конспект

Атом ядросы элементар бөлшектерден тұрады

 

нуклондар → протондар \((p)\)

→ нейтрондар \((n)\)

 

протон оң зарядталған

тыныштықтағы массасы:

 

нейтрон бейтарап бөлшек

тыныштықтағы массасы:

 

Ядроның таңбасы

\(_Z^AX\)

\(X\) ‒ химиялық элементтің таңбасы

\(A\) ‒ массалық саны (нуклондар саны)

\(Z\) ‒ ядродағы протондар саны, Менделеев кестесіндегі элементтің реттік номері, заряд саны

 

Мысалы: \(_1^1H\) сутегі атомы ядросы (протон)

\(_2^4He-\) гелий атомының ядросы (\(\alpha -\)  бөлшек)

\(_{92}^{235}U-\) уран изотопының ядросы (92 протон, 143 нейтрон)

 

Изотоптар ‒ заряды бірдей \((Z)\) массалар саны әртүрлі ядролар.

 

Барлық элементтердің изотоптары бар. Заттар белгілі бір пропорциядағы изотоптардың қоспасы. Изотоптар орнықты және орнықсыз болып бөлінеді.

→ сутек ядросы \(_1^1H,\) оның изотоптары: \(_1^2H\) (дейтерий), \(_1^3H\) (тритий)

Ығысу ережелері:

 

\(\boxed{\alpha-ыдырау\ \ \ \ _Z^MX\rightarrow_2^4He+^{M-4}_{z-2}Y\\ \beta-ыдырау\left[ \begin{matrix} _Z^MX\rightarrow _{-1}^0e+_{z+1}^MY\\_Z^MX\rightarrow _1^0e+_{Z-1}^MY \end{matrix} \right.}\) \(\\\rightarrow\\\rightarrow\)

электронды

пазитронды

\(\to M\\ | \\ \to\)

 

\(\boxed{\gamma-сәуле шығару\ \ \ _Z^AX\rightarrow_Z^AX\pm\gamma}\)

Ядро басқа энергетикалық күйге өтеді. Ядроның параметрлері өзгермейді

 



Сұрақтар
  1. Атом ядросының құрамы

  2. \(_{11}^{23}Na\) ядросының құрамы

  3. \(_9^{19}F\) элементінің ядросының зарядын анықта (электронның заряды \(e=1,6\cdot10^{-19}\) Кл)

  4. Нейтронның

  5. Сутектің  \(_1^3H\) изотобының ядросындағы \(Z\) протон және \(N\) нейтрондар саны

  6. \(_1^2H+j=_1^2H+_0^1n\) реакциясын жүзеге асыруға қажетті кванттың ең аз энергиясы

  7. Жартылай ыдырау периоды \(27\) жыл болатын \(8\) кг радиоактивті цезийдің \(135\) жылдан кейін қалған атомдарының массасы
     

  8. Жартылай ыдырау периоды \(25\) жыл болатын \(8\) кг радиоактивті цезийдің \(100\) жылдан кейін қалған атомдарының массасы

  9. Азот \(^{14}N_7\)  ядросын протондар мен нейтрондарға ыдыратуға қажетті ең аз энергия көлемі мен масса ақауы

    (\( m_n=1,00866\) м.а.б., \(m_p= 1,00783\) м.а.б., \(M_я = 14,0037\) м.а.б.)

  10. Радиактивті элементтің активі \(24\) тәулікте \(8\) есеге кеміген. Жартылай ыдырау периоды

Қате туралы хабарландыру