+7 (727) 344 95 95
Толық ҰБТ тапсыру
Қазақша

iTest қолданбасын жүктеп алу

Мектеп емтихандарына ыңғайлырақ форматта дайындалыңыз

logo-device logotype logotype-float

4 тарау. 9 ғасырдың екінші жартысы – 13 ғасырдың басындағы Қазақстан мәдениеті. Қалалық мәдениеттің дамуы
Алдыңғы конспект Келесі конспект
Конспект

Ерте орта ғасырға (6-9 ғ.) қарағанда дамыған орта ғасырда (10-12 ғ.) отырықшылық мәдениет өркендеп, қалалар саны көбейген. Оңтүстік Қазақстанда, кейінгі зерттеулер бойынша, қала саны 37-ге жеткен. Оңтүстік Қазақстанда қалалардың топтаса орналасқан жері – Арыс өзенінің Сырдарияға қосылатын тұсындағы сағалары. Сырдың орта ағысында Сүткент, төменгі ағысында Сығанақ, Жанкент, Аснас, Жент, Баршынкент қалалары болған.

Қалалық отырықшылық мәдениет Жетісу аймағында да дамыды. Оңтүстік-батыс Жетісу аймағынан (орталығы – Тараз) 36 қала орны табылды. Солтүстік- шығыс Жетісудан 70 қала жұрты ашылды.

Ортағасырлық қалалар көлемі мен экономикалық жағы бойынша өсіп отырған. Олар 3 топқа бөлінді. Бірінші топқа көлемі 30 гектардан асатын қалалар жатады. Екінші топқа 10 гектардан 30 гектарға дейінгі қалалар кіреді. Үшінші топқа көлемі 10 гектарға жетпейтін қалалар жатады. 10-12 ғасырлардағы қалалар дамуының ерекшелігі – отырықшылық мәдениеттің Қазақстанның орталық және шығыс аймақтарына қарай тарала бастауы. Дамыған ортағасырлық қалаларға Отырар, Тараз, Талғар, Баба-Ата, Құйрықтөбе жатады. 10-12 ғасырлардағы қала құрылысындағы басты жаңалық – мешіттер мен шығыс моншаларының салынуы. 10 ғасырдағы тұрақ-жайларда бөлме саны көбейе бастаған.



Сұрақтар

  1. Қалалар көлемі жағынан бөлінді

  2. Солтүстік-шығыс Жетісудан табылған қала саны

  3. Қарнақ, Шур қалалары орналасқан аймақ

  4. Сырдың орта ағысында орналасқан қала

  5. Оңтүстік Қазақстандағы қалалардың топтаса орналасқан жері

  6. Оңтүстік Қазақстандағы қала орындарының саны

  7. Екі шығыс моншасы табылған қала

  8. Отырардың солтүстік-шығысынан табылды

  9. Орталық және Шығыс Қазақстан аймақтарында отырықшылық мәдениеттің тарала бастаған кезі

  10. Үшінші топқа кіретін қалалар

  11. Бірінші топқа жататын қалалар

  12. Құйрықтөбе қаласынан табылған үй

  13. Тұрақ-жайларда бөлме саны көбейе бастады

  14. Ортасы аула ретінде пайдаланылатын тұрғын үйлер салынған аймақ

  15. Қазіргі канализацияның қарапайым түрі

  16. Өсімдік тәрізді және геометриялық өрнектермен безендірілді

  17. ХІ–ХІІ ғасырға жататын «қоржын үй» табылды

  18. Ұлытау етегінде орналасқан Х–ХІІ ғасырларға жататын қалалар

  19. Сығанақ қаласы Қазақстанның қай аймағында орналасқан

  20. Сырдарияның орта алқабындағы қазіргі Темір теміржол стансасынан солтүстік-батысқа қарай 7 км жерде орналасқан көне қала

  21. Бұл қала жайында Земарх, әл-Макдиси, Сюань-Цзан тарихи деректер қалдырды

  22. Ортағасырлық қалалардың құрылыс жүйелері негізінен үш бөліктен тұрады

  23. X–XII ғғ. Қазақстан жеріндегі ең ірі қалалар

Қате туралы хабарландыру