+7 (727) 344 95 95
Толық ҰБТ тапсыру
Қазақша

iTest қолданбасын жүктеп алу

Мектеп емтихандарына ыңғайлырақ форматта дайындалыңыз

logo-device logotype logotype-float

Жұмыс. Энергия. Қуат
Алдыңғы конспект Келесі конспект
Конспект

Жұмыс - күш әсерінің кеңістіктік сипаты болып келетін скаляр физикалық шама.

 

Механикалық жұмыс тұрақты күш модулінің орын ауыстыру модуліне және олардың арасындағы бұрыштың косинусының көбейтіндісіне тең

 

\(\boxed{F=const!}\)

 

\(A=FS\ cos\ \alpha\)

 

мұндағы \(A\)- жұмыс, \(F\)-күш, \(S\)-орын ауыстыру

 

Дене \(1\ Н\) күш әсерінен \(1 \) м-ге орын ауыстырғанда \(1\) Дж жұмыс атқарылады Механикалық жұмыс оң да, теріс те болуы мүмкін:

 

   \(\alpha=0^o\) \(_{max}^{ \ \ A}>0 \)  \(A=FS_{cos}0^o,\ _{cos}0^o=\\=+1\\ A=FS\)
  \(0^o<\alpha<90^o\)  \(A>0\)  \(A=FS_{cos\alpha}\)
  \(\alpha=90^o\)  \(A=0\)  \(A=FS_{cos}9-^o,_{cos}90^o=\\=0\\ A=0\)
\(90^o<\alpha<180^o\)  \(A<0\)  \(A=FS_{cos\alpha}\\ _{cos\alpha}<0\)
  \(\alpha=180^o\) \(_{max}^{\ \ A}<0\) \(A=FS_{cos}180^o,_{cos}180^o=\\=-1\\ A=-FS\)

 

Бірлік уақыт ішінде атқарылатын жұмысты сипаттайтын скаляр физикалық шама (жұмыстың істелу жылдамдығы) қуат деп аталады

\(N=\frac At\) мұндағы\(N\)-қуат, \(A\)- жұмыс, \(t\)- оның орындалу уақыты.

Қуаттың бірлігі ватт: \(1Bm=\frac{1Дж}{1c}.\) Ол XVIII ғасырдың соңында алғашқы бу машинасын ойлап тапқан ағылшын инженері - өнертапқыш Джеймс Уаттың құрметіне аталған. Тұрмыста қуаттың \(1\) ат күші = 736 Вт өлшем бірлігі жиі қолданылады.

 

\(F\) күш тұрақты болған жағдайда қуат бірқалыпты қозғалған дененің жылдамдығына байланысты болады.

 

\(N=\frac At=\frac{F{cos\alpha\cdot v\cdot t}}t=Fv\ cos\ \alpha\) \(A=F\cdot v\cdot t\cdot cos\alpha\)

 

\(\left. \begin{matrix} N=Fv_{орт}cos\alpha\\ N=Fv_{лез}cos\alpha \end{matrix} \right\}егер\ \vec{F}=const\)

 

Механикада дененің механикалық күйін сипаттайтын шамалар дененің координаталары және жылдамдығы болады. Бұл шамалар үздіксіз өзгеріп отырады. Механикалық энергия дененің механикалық күйін сипаттайды. Дене жұмыс атқарғанда энергиясы өзгереді.

Энергия - дененің жұмыс істеу қабілетін сипаттайтын физикалық скаляр шама  \(E\ [Дж]\)

 

Жұмыс энергия өзгерісіне тең \(\mid A\mid=\mid\bigtriangleup E\mid\)

\(A=E_2-E_1=\bigtriangleup E-\)

(кинетикалық энергия)

\(A=E_1-E_2=-\bigtriangleup E-\)

(потенциалды энергия)

 



Сұрақтар

  1. Бастапқы 8 м/с жылдамдықпен қозғалып келе жатқан массасы 2 кг денені тоқтату үшін орындалатын жұмыс

  2. Массасы 1000 т, жылдамдығы 108 км/сағ пойызды тоқтату үшін үйкеліс күшінің атқаратын жұмысы

  3. Қуат тұрақты болған жағдайда жылдамдық артса

  4. Қуаты 70 кВт, қозғалтқышының тарту күші 7 кН өрге көтеріліп келе жатқан автобустың жылдамдығы

  5. Су электростанциясындағы бөгеттің биіктігі 12 м, су ағынының қуаты 3 МВт. Бөгеттен 1 минутта  құлайтын су көлемі (\(\rho_{су}\) = 1000 кг/м³; g = 10 м/с²)

  6. Ұшу жылдамдығы 720 км/сағ-қа жеткенде ұшақтың тарту күші 220 кН-ға тең болады. Осындай ұшу режиміне сәйкес келетін ұшақ қозғалтқыштарының қуаты

  7. Су станциясындағы генератордың орташа қуаты 2,5 МВт. Оның бір сағат ішіндегі атқарған жұмысы

  8. Тереңдігі 5 м судағы көлемі 0,6 м³ тасты бір қалыпты судың бетіне дейін көтергенде атқарылатын жұмыс \((\rho_{тас}=2500\) кг/м\(^3\) , \(\rho_{cу}\)\(=1000\) кг/м\(^3\) , \(g=10\) м/с\(^2)\)

  9. ПӘК-і 60% көлбеу жазықтықпен 300 Дж пайдалы жұмыс жасап жүкті көтергенде атқарылған толық жұмыс

  10. Толық 5 кДж жұмыс жасаған ПӘК қондырғысының 75%-дық пайдалы жұмысы

  11. Массасы 400 кг дене тұрақты күштің әсерінен 10 с ішінде 20 м биіктікке көтеріледі. Бұл дененің қуаты қалай өзгереді? (g = 9,8 м/с²)

Қате туралы хабарландыру