+7 (727) 344 95 95
Толық ҰБТ тапсыру
Қазақша

iTest қолданбасын жүктеп алу

Мектеп емтихандарына ыңғайлырақ форматта дайындалыңыз

logo-device logotype logotype-float

Алгебралық өрнекті ықшамдау
Алдыңғы конспект Келесі конспект
Конспект

Екі өрнектегі әріптердің қабылдайтын мәндерінің кез келгенінде өрнектердің сәйкес мәндері тең болса, онда мұндай өрнектер теңбе-тең өрнектер деп аталады.

Өрнекті оған тең өрнекпен алмастыруды – өрнекті түрлендіру деп атайды.

Мысалы, 2 + 5a – 3 = 5a + (2 – 3) = 5a – 1.

Өрнекті түрлендіргенде қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін пайдаланып, қосылғыштардың орындарын ауыстырып, топтауға болады.

Мысалы, 4 + a – 9 – b = (4 – 9) + a – b = –5 + a – b = a – b – 5.

Көбейтудің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін пайдаланып өрнектерді түрлендіруге болады.

Мысалы, 8n · (–0,7m) · 3k = 8 · (–0,7) · 3mnk = –16,8mnk.

Егер алгебралық өрнек бөлшекпен берілсе, бөлшекті бірдей көбейткішке қысқартуға болады.

Мысалы, \({4ab\over3bc}={4a\over 3c}; \, {3xy\over 8x}={3y\over8}\).



Сұрақтар

  1. Өрнек құрыңыз.

    Турист автобуспен а \(\frac{км}{сағ}\) жылдамдықпен 3 сағат жүрген соң, b \(\frac{км}{сағ}\) жылдамдықпен 2 сағат жаяу жүрді. Турист қанша жол жүрген?

  2. Өрнектеп жазыңыз.

     n-нан басталған тізбектес үш натурал санның қосындысы.

  3. Алгебралық қосындыны орындаңыз.

     \(y+{1\over9}-y+2{2\over9}-y+{2\over3}\)

  4. Өрнектің мәнін табыңыз.

     \({5\over12}\cdot4(-a)-{1\over15}b\) , мұндағы а = 4, b = 5.

  5. \(a\cdot b=-8\) болса, \((-a\cdot5)\cdot(-b\cdot(-2))\) есептеңіз.

  6. Бөлшекті қысқартыңыз.

     \(9ab\over21abc\)

  7. Өрнекті ықшамдаңыз.

     \(-{4\over9}x\cdot(-{3\over8}y)\cdot(-6z)\)

  8. Өрнекті ықшамдаңыз.

     \({5\over9}\cdot(-n)\cdot{3\over5}\)

  9. Бөлуді орындаңыз.

     \({5x-3\over2}:{3-5x\over7}\)

  10. Өрнекті ықшамдаңыз:\(-{5\over6}a\cdot(-{4\over5}b)\cdot{3\over8}\)

Қате туралы хабарландыру